Trafik Kazasında Vefat Eden Bir Öğrencinin Geliri Hesabı

🎯 1. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı ve Öğrenci Meselesi

“Trafik kazasında ölen kişi öğrenciydi, gelir yok, neye göre hesap yapacağız?”
Klasik soru bu.

Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin desteğinden mahrum kalan yakınlarının, gelecekte ondan görecekleri maddi desteğin bugünden toplu olarak hesaplanıp ödetilmesidir. Tazminat Hukuku+1

Dolayısıyla;

• Ölen kişi henüz çalışmıyor olabilir,
• Öğrenci olabilir,
• İşsiz olabilir…

Ama hukuk diyor ki:

“Bu kişi yaşasaydı muhtemelen ne kadar kazanır, yakınlarına ne kadar destek olurdu; onu hesaplayacaksın.” T.C. Danıştay Başkanlığı+1

Yani mesele şu anki gelir değil, muhtemel gelecekteki gelir.
Öğrencilerde iş tam da burada karışıyor.

🧱 2. Eski Klasik Yaklaşım: “Asgari Ücret x 1,5–2 Yaz Gitsin” Ezberi

Yıllardır uygulamada çok rastladığımız tablo:

• Müteveffa öğrenci → “Mesleği belli değil, geliri yok” deniyor,
• Sonra “asgari ücretin 1,5 katı” veya “2 katı” gibi yuvarlak bir rakam yazılıyor,
• Çoğu zaman hangi verilere göre bu katsayı belirlendiği bile net değil.

Halbuki Yargıtay ve öğretideki temel ilke şu:

Öğrenci ise, mezuniyet sonrası yapacağı meslek ve emsalleri dikkate alınarak gelir hesabı yapılmalıdır. Tazminat Hukuku+1

Ama uygulamada çoğu dosya “kolay hesap” uğruna, öğrencinin gerçek potansiyelini ezip geçiyor.

🚨 3. Ankara BAM 35. Hukuk Dairesi 2025/363 E., 2025/1279 K. – Kararın Kalbi

Somut kararda müteveffa, meslek yüksekokulu öğrencisi. Ölüm tarihi itibariyle henüz mezun değil. Mahkeme ne yapmış?

• Üniversitelere yazı yazılmış,
• “Tecrübesizken asgari ücret düzeyinde, tecrübe arttıkça daha yüksek ücret alabilir” cevabı gelmiş,
• Ama bu cevap doğru düzgün analiz edilmeden,
• Meslek odaları, sektör, iş bulma süresi hiç sorulmadan,
• Direk asgari ücretin iki katı gelir üzerinden hesap yapılmış.

BAM diyor ki özetle:

“Henüz mezun olmamış bir öğrencinin gelirini belirlerken;

• Ne zaman mezun olacağı,
• Mezuniyetten sonra iş bulma süresi,
• Mesleğine göre başlangıç ücreti,
• Özel sektörde ne kadar sürede iş bulabileceği
  varsayımsal ama makul şekilde tespit edilmeli;
  sadece üniversite yazısı ile yetinilip asgari ücretin iki katı esas alınamaz.
  Meslek odalarından da araştırma yapılmalı, gelir buna göre belirlenmelidir.” Lexis Hukuk Danışmanlık+1

Ve sonuç:
👉 Eksik inceleme + yetersiz gerekçe nedeniyle karar yanlış bulunuyor.

🧠 4. Kararın Getirdiği Ölçütler – “Öğrenci Geliri” Artık Böyle Hesaplanmalı

Bu karar, aslında yıllardır dağınık halde duran birçok ilkeyi topluca bir araya getiriyor. Başlık başlık:

✅ 4.1. Mezuniyet Tarihi Netleştirilecek

• Öğrencinin sınıfı, program süresi, muhtemel mezuniyet tarihi belirlenmeli.
• Örneğin: “2. sınıf MYO öğrencisi, 2 yıl sonra mezun olur” varsayımı somut bilgiyle desteklenmeli.

✅ 4.2. İş Bulma Süresi Hesaplamaya Girecek

Ankara BAM diyor ki, öğrenci mezun olur olmaz memur olur mu, olmaz mı belli değil; ama en azından:

“Belli bir iş arama süreci sonunda özel sektörde çalışabileceği muhakkaktır.” Avevrak+1

Yani:

• Mezuniyet + 6 ay / 1 yıl iş arama dönemi gibi makul bir süre,
• Bu süre boyunca gelir yok kabul edilip,
• Sonrasında gelir başlatılmalı.

✅ 4.3. Meslek Odaları, Sektör ve Emsal Ücretler

Bu kararın en kritik cümlesi:

“Bölümle ilgili meslek odaları vs. araştırma yapılmadan…”

Artık:

• TMMOB, Tabip Odası, Baro, ilgili meslek odası,
• Sektörel raporlar, emsal iş ilanları, SGK verileri

ışığında o meslek için ortalama başlangıç ücreti belirlenmeli. Lexis Hukuk Danışmanlık+1

Yani:

• Hemşirelik okuyan birinin gelecekteki geliri ile,
• Yazılım mühendisliği okuyan,
• Hukuk fakültesi öğrencisi,
• Öğretmenlik bölümü öğrencisi

aynı kefeye konulamaz.

✅ 4.4. Tecrübe Artışı = Kademeli Gelir Artışı

Üniversitenin “tecrübesizken asgari ücret, tecrübe artınca üstü” cevabı, kararın altını çizdiği ama yerel mahkemenin görmezden geldiği bir nokta.

Uygulama açısından:

• İlk 1–3 yıl başlangıç ücreti,
• Sonraki yıllarda kademeli artış (örneğin reel artış + kariyer ilerlemesi),
• Emeklilik yaşına kadar bu kademeli yapı,
  hesapta dikkate alınmalı. DergiPark+1

Artık düz çizgi bir gelir değil, kariyer eğrisi düşünmek gerekiyor.

⚖️ 5. Yargıtay ve BAM Çizgisi: Öğrenci = Somut Meslek Projeksiyonu

Bu karar tek başına uzaydan düşmüş değil. Yargıtay ve BAM zaten uzun süredir şu çizgide:

• Üniversite öğrencisi veya öğrencilik iddiası varsa bu mutlaka araştırılmalı,
• Destek, mezun olup yapacağı mesleğe göre bir gelire sahip kabul edilmeli,
• “Asgari ücretle yetinmek”, öğrencinin hayat planını küçümsemek demek. Tazminat Hukuku+1

Yargıtay’ın HGK ve 17. HD kararlarında da, destekten yoksun kalma tazminatının desteğin gerçek veya muhtemel gelirine göre hesaplanması gerektiği, soyut ve yuvarlak yaklaşımların doğru olmadığı vurgulanıyor. DergiPark+1

Ankara BAM 35. HD kararı ise bu çerçeveyi, özellikle öğrenciler yönünden, aşırı netleştiriyor:

“Meslek odası ve sektörel araştırma yapmadan öğrenci gelirini asgari ücret katsayısına bağlayamazsın.”

🧩 6. Uygulamada Avukat Ne Yapmalı?

Şimdi işin pratiğine gelelim. “Tamam, karar güzel de ben dosyada ne yapacağım?” diyorsan, burası senin için.

📌 6.1. Dava Dilekçesi Aşamasında

Dilekçede şunları mutlaka işle:

• Müteveffanın:
  • Öğrenci olduğu,
  • Bölümü, sınıfı, okul türü (lisans, önlisans, lise),
  • Mezuniyet sonrası hedef/öngörülen mesleği,
  • Okuldaki başarısı, devam durumu, staj planı vs.
• Delil listesi kısmına özellikle:
  • Üniversite yazısı,
  • İlgili meslek odasından ücret skalası,
  • SGK ve İŞKUR verileri,
  • Sektörel ücret araştırması,
    talep ettiğini açıkça yaz.

Ve altına da net bir cümle bırak:

“Müteveffanın geliri, asgari ücret katsayısı ile değil, mezuniyetten sonra yapacağı mesleğe göre belirlenecek emsal ücretler dikkate alınarak tespit edilmelidir.”

📌 6.2. Bilirkişi Raporuna İtiraz Ederken

Eğer bilirkişi:

• “Asgari ücret x 1,5” ya da “asgari ücret x 2” gibi gelişigüzel katsayı kullanmışsa,
• Meslek odası / sektör araştırması yoksa,

İtirazında şunları patlat:

• “Eksik inceleme ve yetersiz gerekçe”,
• Ankara BAM 35. HD’nin “meslek odası araştırması zorunludur” vurgusu,
• Üniversite cevabındaki “tecrübesiz–tecrübeli ücret farkı”nın hiç işlenmemesi,
• Mezuniyet + iş bulma süresinin görmezden gelinmesi.

Yani:

“Raporda kullanılan gelir kabulü, Yargıtay ve BAM içtihatlarında aranan somutluk seviyesini karşılamamaktadır; rapor hükme esas alınamaz.”

📌 6.3. İstinaf / Temyiz Aşamasında

Karar hâlâ “asgari ücret x 2” kafasıyla verilmişse:

• Eksik inceleme: Meslek odaları ve sektörel ücret araştırması yapılmadı.
• Gerekçe yetersiz: Neden asgari ücretin iki katı kabul edildiği açıklanmadı.
• İspat yükü: Müteveffanın öğrenciliği, bölüm, meslek perspektifi ortaya konduğu halde, mahkeme bunu gerektiği gibi değerlendirmedi.

diyerek, Ankara BAM 35. HD kararını doğrudan mantık olarak kullanabilirsin. (Esas/karar numarasını ayrıca sen dosyanda verirsin.)

🏙️ 7. Gaziantep Perspektifi: Yerel Dosyalara Etkisi

Gaziantep ve çevresinde:

• Üniversite sayısı arttı,
• Meslek yüksekokulları, mühendislik, sağlık, hukuk fakülteleri derken,
• Kazalarda hayatını kaybeden veya ağır yaralanan öğrencilerin sayısı da azımsanmayacak seviyede.

Bu karar, pratikte şunu getiriyor:

• Gaziantep’te bir üniversite öğrencisi kazada vefat ettiyse,
• “Asgari ücretle yetinelim” dönemi, hukuken daha fazla savunulabilir değil,
• Müvekkil aileler için tazminatın gerçekçi seviyeye çıkması mümkün hale geliyor.

“Gaziantep trafik kazası tazminat avukatı” veya “destekten yoksun kalma tazminatı” arayan biri için, bu karar ciddi bir hak arama enstrümanı.
Yeter ki dosya:

• Doğru delillendirilsin,
• Doğru bilirkişi eleştirisi yapılsın,
• Doğru istinaf stratejisi kurulsun.

💡 8. Sık Sorulan Sorular (SSS)

❓ Öğrenci hiç çalışmıyordu, gerçekten yüksek gelir kabul edilebilir mi?

Evet, çünkü mesele “şu an çalışıyor muydu?” değil;
“Yaşasaydı mezun olup hangi işi ne kadar kazançla yapacaktı?” sorusu.
Yargıtay ve BAM, öğrenciler için meslek projeksiyonuna dayalı hesap yapılmasını istiyor. Tazminat Hukuku+1

❓ Her öğrenci için otomatik olarak yüksek gelir mi kabul edilir?

Hayır.

• Bölümü,
• Okul türü,
• Başarı durumu,
• Hedef meslek,
• Meslek odalarından alınan ücret verileri
  dikkate alınır.

Yani “her öğrenci = çok yüksek maaş” değil;
“her öğrenci = kendi mesleğine göre somut gelir” demek.

❓ Meslek odasından yazı gelmezse ne olacak?

O zaman:

• Benzer dosyalardaki emsal bilirkişi raporları,
• SGK istatistikleri,
• İŞKUR verileri,
• Sektördeki iş ilanları, piyasa raporları
  gibi kaynaklarla ortalama gelir ispatlanabilir. T.C. Danıştay Başkanlığı+1

Önemli olan, mahkemenin “öylesine” bir rakama değil, dayanaklı bir veri setine dayanması.

❓ Sigorta şirketi “öğrenciydi, hiç geliri yoktu” derse?

Dersin ki:

• “Ölüm, sadece bugün alınan maaşı değil, gelecekteki tüm kazanma gücünü ortadan kaldırdı.”
• Destekten yoksun kalma tazminatının mantığı bu.
• Öğrencinin ilerideki mesleği ve geliri somut delillerle ortaya konur, savunmanın bu itirazı hukuken zayıf kalır. DergiPark+1

🧷 9. Sonuç: “Asgari Ücret x 2 Ezberi Bitti, Dönem Öğrencinin Gerçek Potansiyelini Hesaplama Dönemi”

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 35. Hukuk Dairesi’nin 16.10.2025 tarihli 2025/363 E., 2025/1279 K. sayılı kararı, öğrencilerin destekten yoksun kalma tazminatında gelir hesabına yeni bir seviye getirdi. Lexis Hukuk Danışmanlık+1

Artık:

• “Öğrenciydi, asgari ücretin biraz üstünü yazalım, dosyayı kapatalım” devri bitiyor,
• Yerine:
  • Mezuniyet tarihi,
  • İş bulma süresi,
  • Meslek odası/ sektör ücret araştırması,
  • Tecrübe ile gelir artışı
    üzerinden bilimsel ve hakkaniyete uygun bir hesaplama dönemi geliyor.

Eğer:

• Ailen bir trafik kazasında öğrencisini kaybettiyse, ya da
• Bir avukat olarak böyle bir dosyayla uğraşıyorsan,

şunu aklından çıkarma:

“Öğrencinin kaybı, sadece bugünü değil; tüm geleceğiyle birlikte kaybedilmiş bir ekonomik destektir.”

Bu gerçeği dosyana ne kadar iyi yansıtırsan, alınacak tazminat o kadar gerçeğe yaklaşır.