Hiç evlenmemiş bir kişinin vefatı halinde miras paylaşımı, Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) belirtilen yasal mirasçı sırasına göre gerçekleşir. Bu yazıda, mirasbırakanın evli olmadığı ve çocuğu da bulunmadığı durumlarda mirasın kimlere ve hangi oranlarda kalacağına ilişkin detaylı bilgiler vereceğiz.
Mirasçı Sırası:
- Anne ve Baba: Mirasbırakanın anne ve babası hayatta ise mirasın ½’si annesine, ½’si babasına kalır. Anne ve babadan birisi vefat etmişse, mirasın tamamı hayatta olan anne veya babaya kalır.
- Kardeşler: Anne ve baba da hayatta değilse miras, mirasbırakanın kardeşlerine kalır. Kardeşler öz ve üvey kardeşler olarak ikiye ayrılır. Öz kardeşler, anne ve babadan birine veya ikisine de kan bağı ile bağlı olan kardeşlerdir. Üvey kardeşler ise anne veya babadan sadece birine kan bağı ile bağlı olan kardeşlerdir. Öz kardeşler varken üvey kardeşler mirastan pay alamaz. Öz kardeşlerin hepsi hayatta ise miras eşit olarak paylaştırılır. Bir veya birden fazla kardeş vefat etmişse, hayatta olan kardeşlerin her biri, vefat eden kardeşin mirasçıları ile birlikte mirasçı olurlar.
- Nene ve Dedeler: Kardeş de yoksa miras, mirasbırakanın nene ve dedelerine kalır. Nene ve dedeler öz ve üvey nene ve dedeler olarak ikiye ayrılır. Öz nene ve dedeler, anne ve babanın anne ve babalarıdır. Üvey nene ve dedeler ise anne veya babanın üvey anne veya babalarının anne ve babalarıdır. Öz nene ve dedeler varken üvey nene ve dedeler mirastan pay alamaz. Öz nene ve dedelerin hepsi hayatta ise miras eşit olarak paylaştırılır. Bir veya birden fazla nene ve dede vefat etmişse, hayatta olan nene ve dedelerin her biri, vefat eden nene ve dedenin mirasçıları ile birlikte mirasçı olurlar.
- Amcalar, Halalar, Teyzeler ve Dayılar: Nene ve dede de yoksa miras, mirasbırakanın amcalarına, halalarına, teyzelerine ve dayılarına kalır. Amcalar, halalar, teyzeler ve dayılar öz ve üvey olarak ayrılmaz. Hepsi eşit mirasçı olarak kabul edilir. Amca, hala, teyze veya dayı vefat etmişse, mirasçıları mirasbırakanın mirasçısı olurlar.
Miras Paylarını Etkileyen Unsurlar:
- Mirasbırakanın vasiyetnamesi: Mirasbırakan, vasiyetname ile yasal mirasçı sırasını değiştirebilir ve mirası dilediği kişilere bırakabilir.
- Mirasbırakanın evlatlık edinmesi: Mirasbırakan evlatlık edinmişse, evlatlık da yasal mirasçı olarak kabul edilir ve mirasçı sırasına dahil olur.
- Mirasbırakanın evlilik dışı çocuğu: Mirasbırakanın evlilik dışı çocuğu varsa, bu çocuk da yasal mirasçı olarak kabul edilir ve mirasçı sırasına dahil olur.
Miras Paylaşımı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS):
1. Hiç evlenmemiş ve çocuğu da olmayan bir kişi vefat ederse mirası kim alır? Mirasbırakanın anne ve babası hayattaysa mirasın ½’si annesine, ½’si babasına kalır. Anne ve babadan birisi veya ikisi vefat etmişse, miras kalan mirasçılara göre paylaştırılır.
2. Mirasbırakanın anne ve babası da vefat etmişse mirası kim alır? Mirasbırakanın kardeşleri hayattaysa miras kardeşler arasında eşit olarak paylaştırılır. Kardeş de yoksa miras nene ve dedelere kalır.
3. Mirasbırakanın amcası veya halası hayattaysa mirası kim alır? Mirasbırakanın amcası veya halası vefat etmişse, mirasçıları mirasbırakanın mirasçısı olurlar.
… devamı
4. Mirasbırakanın yeğenleri mirasa dahil mi? Mirasbırakanın yeğenleri, miras bırakanın kardeşleri hayatta olduğu sürece mirastan pay alamazlar. Kardeşler vefat etmişse, o zaman yeğenler mirastan pay alabilirler.
5. Mirasbırakanın eşiyle birlikte oturdukları evin miras paylaşımında eşin hakkı var mıdır? Evlilik birliği içerisinde edinilen mallar eşitlik ilkesine tabidir. Bu nedenle, hiç evlenmemiş ve çocuğu olmayan bir kişinin vefatı sonucunda, eşiyle birlikte oturdukları evin yasal mirasçılarla birlikte ortak mülkiyete tabi olacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
6. Mirasbırakanın vasiyetnamesi varsa, miras paylaşımı nasıl yapılır? Mirasbırakanın vasiyetnamesi mevcutsa, miras paylaşımı vasiyetnamede belirtilen esaslara göre yapılır. Ancak, vasiyetname ile mirasın belirli bir oranından fazlası (saklı pay) sınırlandırılamaz.
7. Mirasbırakanın mirastan men ettiği yasal mirasçıları var mıdır? Mirasbırakan, saklı pay sınırına riayet etmek koşuluyla, mirasından bazı kişileri men edebilir (mirastan yoksun bırakabilir).
8. Mirasbırakanın borçları varsa, miras paylaşımı nasıl etkilenecek? Mirasbırakanın borçları, mirastan önce ödenir. Bu nedenle, mirasbırakanın borçları varsa, miras kalan malvarlığına göre paylaştırılır.
9. Miras reddi ve mirasın hükmen reddi ne demektir? Mirasın reddi, mirasbırakanın ölümü tarihinden itibaren üç ay içerisinde sulh hukuk mahkemesine başvurularak veya noter vasıtasıyla yapılabilir. Mirasın hükmen reddi ise, mirasbırakanın öldüğünü öğrendiği tarihten itibaren üç ay içerisinde mirasçının herhangi bir tasarrufta bulunmaması veya mirası açıkça reddetmemesi durumunda gerçekleşir.
10. Miras taksim sözleşmesi nedir? Miras taksim sözleşmesi, mirasçıların aralarında mirasın nasıl paylaşılacağına ilişkin anlaşma yapmalarıdır. Miras taksim sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır.
Makaleyi Kullanan Ziyaretçiler İçin Bilgilendirme:
Bu makale genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, yasal tavsiye olarak değerlendirilmemelidir. Her hukuki durumun kendine özgü özellikleri vardır. Bu makaledeki bilgiler doğrultusunda hareket etmeden önce bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
Kaynaklar:
- Türk Medeni Kanunu: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf
Global Avukatlık Ofisi Gaziantep
Bir yanıt yazın