Gaziantep’te Evlat Edinme Süreci: Başvuru Koşulları

Evlat edinme, biyolojik aile bağının hukuken sona erdirilip yeni bir aile bağı kurulmasını ifade eder. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre evlat edinme ancak “çocuğun üstün yararı” gözetilerek yapılabilir ve kanunda belirlenen şartlara uygun olmalıdır. Örneğin TMK 305 uyarınca, evlat edinecek kişi çocuğa en az bir yıl süreyle bakmış olmalı; evli çiftler için evlilik süresi ve yaş gibi özel şartlar aranır. Gaziantep’te evlat edinmek isteyen aileler için başvuru noktaları, gerekli belgeler ve süreç adımları aşağıda maddeler hâlinde açıklanmıştır.

Türk Medeni Kanunu Çerçevesinde Genel Şartlar

• 📌 “Bir Yıllık Bakım Süresi”: Evlat edinme için kanunen çocuğun en az bir yıl boyunca başvuran aile yanında yetiştirilmiş olması gereklidir.
• ✔️ “Evlilik Süresi ve Yaş Şartı”: Evli çiftlerden ya evlilik en az 5 yıl sürmüş olmalı ya da her iki eş de 30 yaşını doldurmuş olmalıdır. Bekârların evlat edinebilmesi için tek başına en az 30 yaşını doldurmuş olması şartı aranır.
• 📌 Yaş Farkı ve Üst Yaş Sınırı: Evlat edinen ile çocuk arasındaki yaş farkının en az 18 yıl olması beklenir. Kanunda evlat edinen için üst yaş sınırı olmamakla birlikte, çok ileri yaştaki başvurular çocuğun yararı gözetilerek değerlendirilir.
• ✔️ Rıza Koşulları: 12–15 yaş aralığındaki çocukların evlat edinilmesi için çocuğun rızası, 15 yaşından büyüklerin ise mutlaka rızası gereklidir. Ayrıca çocuğun ana-babasının izni ve gerekirse vesayet mahkemesi onayı alınmalıdır.

Gaziantep’te Başvuru Noktaları ve Yetkili Kurumlar

• ✅ Başvuru Yeri: Gaziantep’te evlat edinme başvuruları Gaziantep Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü (Şehitkamil) ile bağlı Sosyal Hizmet Merkezleri aracılığıyla alınır. İl Müdürlüğü, başvuran ailelerin belgelerini toplar ve ön inceleme yapar.
• ✔️ İlgili Mahkeme: Uygunluk sonucunda evlat edinme davası Gaziantep Adliyesi’ndeki Aile Mahkemesi’nde (ör. 3. Aile Mahkemesi) açılır. Bu mahkeme, çocuk yararını esas alarak davayı sonuçlandırır.
• 📌 Sosyal Hizmet Birimi: Gaziantep’te Şehitkamil ve Şahinbey ilçelerinde Sosyal Hizmet Merkezleri bulunmaktadır. Ancak evlat edinme süreci genellikle İl Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülür.

Başvuru Sahiplerinin Durumuna Göre Şartlar

• 📌 Evli Çiftler: Eşler en az 5 yıllık evlilik süresine sahip olmalı veya her iki eş 30 yaşını doldurmuş olmalıdır. Eşlerden sadece biri evlat edinmek istiyorsa diğer eşin yazılı muvafakati gereklidir.
• ✔️ Bekâr Bireyler: Tek başına başvuracak kişiler için yasal asgari yaş 30’dur. Bekârlar, diğer evlat edinme şartlarını da sağlamalıdır.
• 📌 Yaş Sınırı ve İstisnalar: Kanunda üst yaş sınırı olmamasına karşın, evlat edinen ile çocuk arasında en az 18 yaş farkı beklenir. Çok yaşlı başvurular çocuğun yararı çerçevesinde değerlendirilecektir.

Gerekli Belgeler

• 📌 Nüfus Kayıt Örneği ve Kimlik Fotokopisi: Başvuranın ve aile fertlerinin nüfus belgeleri.
• 📌 Öğrenim Durumu Belgesi: Eğitim düzeyini gösterir diploma veya sertifika.
• 📌 Sağlık Kurulu Raporu: Fiziksel, ruhsal sağlık durumunun evlat edinmeye uygun olduğunu gösteren resmi belge.
• 📌 Adli Sicil Kaydı (Sabıka): Başvuran ve aile fertleri için sabıka kaydı.
• 📌 Gelir ve Mal Varlığı Belgeleri: Gelir durumu ile tapu, araç kaydı gibi mal varlığını kanıtlayan belgeler.
• 📌 İkametgah Belgesi: Yerleşim yerini gösteren resmi belge.
• 📌 Eş Rızası Belgesi: Tek eş başvurularda, diğer eşin yazılı muvafakati.
• 📌 Vesayet Mahkemesi İzni: Evlat edinilecek çocuk vesayet altındaysa, ilgili mahkemeden alınan izin.

Süreç ve Mahkeme Aşamaları

• 📌 Belge Teslim Süresi: Başvurudan itibaren gerekli belgeler en geç 2 ay içinde Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne sunulmalıdır. Süreç, belgeler tamamlanmazsa ilerlemez.
• ✔️ Sosyal İnceleme ve Geçici Bakım: Başvuru uygun bulunursa sosyal hizmet uzmanları ev ziyareti ve değerlendirmeler yapar. Olumlu rapor sonrasında aile ile “Evlat Edinme Geçici Bakım Sözleşmesi” imzalanır ve çocuk en az 1 yıl geçici olarak başvuran aileye teslim edilir.
• 📌 Davanın Açılması: 1 yıllık geçici bakım süresi dolduktan sonra, Gaziantep Aile Mahkemesi’nde evlat edinme davası açılır.
• ✔️ Mahkeme Süreci: Hâkim, sosyal inceleme raporu ile tüm kanıtları değerlendirir. Çocuğun üstün yararı gözetilerek karar verilir. Mahkeme evlat edinme kararı verirse süreç tamamlanır.
• 📌 Karar ve Tescil: Mahkeme kararı kesinleştikten sonra çocuk, nüfus kütüğüne yeni ailesinin soyadı ile kaydedilir.
• ✔️ Yaklaşık Süreler: Belgelerin hazırlanması 1–2 ay, sosyal inceleme yaklaşık 1 yıl, mahkeme süreci ise birkaç ay sürer.

Yabancı Uyruklular İçin Kısa Not

• 📌 Yabancı Uyruklular: Gaziantep’te ikamet eden yabancı ülke vatandaşları veya yurtdışında yaşayan TC vatandaşları da başvurabilir. Ancak yabancı başvurularda oturma izni, çocuğun ülkeye giriş/kabul izni gibi ek belgeler istenir. Bu rehberde odak ağırlıklı olarak Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının evlat edinme sürecidir.

Hukuki Destek

• ✔️ Gaziantep Evlat Edinme Avukatı: Evlat edinme, titiz takip gerektiren karmaşık bir hukuki süreçtir. Gaziantep’te konunun uzmanı bir evlat edinme avukatı ile çalışmak, başvuru ve mahkeme aşamalarında haklarınızı korur ve işlemleri kolaylaştırır.

Gaziantep’te Evlat Edinme Süreci
Sıkça Sorulan Sorular

• ❓ Evlat edinmek için hangi yasal şartlar gereklidir?
  ✔️ Cevap: Evlat edinmek isteyen kişi veya çiftin Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen koşulları sağlaması gerekir. Evli çiftlerin birlikte evlat edinebilmesi için en az 5 yıldır evli olmaları veya her ikisinin de 30 yaşını doldurmuş olması şarttır. Bekar bir kişi yalnızca kendisi 30 yaşını doldurmuşsa evlat edinebilir. Ayrıca evlat edinen ile evlat edinilecek çocuk arasında en az 18 yaş fark bulunmalıdır. Yapılan incelemede başvuru sahibinin sağlık durumu, sabıka kaydı, gelir düzeyi gibi ek şartlar da değerlendirilir.
• ❓ Gaziantep’te evlat edinme başvurusu nereye ve nasıl yapılır?
  ✔️ Cevap: Gaziantep’te evlat edinmek isteyen aileler ikametlerine göre Gaziantep Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvurur (aynı işlem e-Devlet üzerinden de başlatılabilir). Başvuru sırasında gerekli belgeler (kimlik, ikametgah, sağlık raporu vb.) teslim edilir. İl Müdürlüğü uzmanları, evinizde ve çevrenizde değerlendirme yaparak aile uygunluğunuzu inceler. Bu süreçte size evlat edinme süreci, çocuğun hakları ve eğitim gereksinimleri hakkında bilgi verilir; bazı bilgilendirme ve eğitim programlarına katılmanız istenebilir.
• ❓ Evlat edinme başvurusu için hangi belgeler gereklidir?
  ✔️ Cevap: Başvuru sırasında genellikle şu belgeler istenir: nüfus cüzdanı fotokopisi, aile kütüğü örneği, ikametgâh belgesi, evlilik cüzdanı fotokopisi (varsa), gelir durumunuzu gösteren belge, güncel sağlık raporu ve psikolojik yeterlilik belgesi. Ayrıca adli sicil kaydınız (sabıkasızlık belgesi) talep edilebilir. Bu liste genel olup her başvuruya özgü ek belge istenebilir; Gaziantep Aile Müdürlüğü başvuru sırasında kesin listeyi bildirir.
• ❓ Evlat edinme başvurusu yapıldıktan sonra süreç nasıl ilerler (sosyal inceleme ve eğitim)?
  ✔️ Cevap: Başvuru alındıktan sonra aile ve ev koşullarınız sosyal hizmet uzmanları tarafından ayrıntılı olarak incelenir. Uzmanlar evinize ziyaret yapar, yaşam koşullarınızı ve çocuk için uygunluğunuzu değerlendirir. Bu dönemde bir yıllık geçici bakım/uyum süreci planlanır; çocuğu yuvadan teslim aldıktan sonra bir yıl süreyle bakıp eğittiğinize dair izlemeler yapılır. Bu süre içinde evlat edinme bilincinizi artırmak için eğitim ve danışmanlık hizmetleri verilir, çocuk bakımı ve hakları hakkında seminerlere katılmanız sağlanır.
• ❓ Evlat edinme süreci ortalama ne kadar sürer?
  ✔️ Cevap: Başvurudan mahkeme kararı ile evlat edinmeye kadar süreç genellikle 1–2 yıl arasında tamamlanır. İlk etapta Aile Müdürlüğü incelemesi ve uyum dönemi sürer; ardından ilgili aile mahkemesinde evlat edinme davası açılır. Mahkemenin dosyayı incelemesi ve karar vermesi zaman alabilir. Dolayısıyla toplam süre; belgelerin tamamlanması, sosyoekonomik koşulların uygunluğu ve mahkeme yüküne göre değişiklik gösterebilir.
• ❓ Hangi yaşta çocuk evlat edinilebilir? Yaş farkı ve rıza şartı nedir?
  ✔️ Cevap: Evlat edinilecek çocuğun başvuru tarihinden itibaren en az 6 haftalık olması gerekir. Ayrıca evlat edinen ile edilecek çocuk arasında en az 18 yaş fark bulunmalıdır. On iki yaşını doldurmuş çocukların evlat edinilmesi için çocuğun yazılı rızası aranır. Küçüğün anne-babasının rızası ise ayrı bir şarttır (aşağıda detaylı cevaplanmaktadır). Yetişkin ya da kısıtlı kişi evlat edilmek isteniyorsa özel düzenlemeler uygulanır.
• ❓ Biyolojik anne ve babanın rızası gerekli midir?
  ✔️ Cevap: Kural olarak çocuğun anne ve babasının yazılı rızası olmadan evlat edinme yapılamaz. Rıza işlemi çocuğun veya anne-babanın oturduğu yer mahkemesinde tutanakla kaydedilir. Ancak anne-baba bakım yükümlülüğünü yerine getirmiyor, çocuğun nerede olduğu belli değil veya sürekli sakatlık gibi durumlar varsa hâkim TMK 311’e göre biyolojik ebeveynin iznini aramadan evlat edinme kararı verebilir. Bu hallerde mahkeme çocuğun üstün yararını ön planda tutar.
• ❓ Evlat edinme davası nerede açılır ve sonucu nedir?
  ✔️ Cevap: Geçici bakım süreci olumlu sonlanıp bir yıl tamamlandığında, Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nin olumlu raporu alınarak Gaziantep’te aile mahkemesine (yerleşim yerindeki Aile veya Asliye Hukuk Mahkemesi) evlat edinme davası açılır. Davada taraflar talepte bulunur; mahkeme çekişmesiz yargı usulünde çocuğun yüksek yararını inceler. Kararla evlat edinenlerle çocuk arasında resmi soybağı kurulmuş olur. Mahkeme kararı kesinleştiğinde evlat edinenlerin kanuni velayeti başlar, biyolojik ebeveynlerin çocuk üzerindeki hakları sona erer.
• ❓ Evlat edinen kişinin soyadı çocuk alır mı?
  ✔️ Cevap: Evet, evlat edinme kararı ile birlikte çocuk mahkeme kararıyla evlat edinenin soyadını alır. Yani küçük yaştaki çocuğun soyadı, evlat edinenin soyadı olarak değiştirilir. Bu sayede çocuğun yeni ailesiyle bağı güçlendirilir. Ayrıca evlat edinenler çocuğun bakım ve eğitiminden sorumlu yasal velisi olur; çocuğun mirasçıları da evlat edinen aile fertleri arasında yeniden düzenlenir.
• ❓ Evlat edinme sonrası çocuğun biyolojik ailesiyle bağı nasıl devam eder?
  ✔️ Cevap: Türk hukukunda evlat edindiğiniz çocuk ile biyolojik ailesi arasındaki yasal soy bağı evlat edinme kararı ile sona erer. Yani resmi olarak çocuk, yeni ailesinin mirasçısı olur; eski anne-babanın mirasçısı statüsü kalkar (ikinci dereceden mirasçı olarak sınırlı kalır). Kısacası çocuğun yeni velayet ve bakım yükümlülükleri evlat edinen aileye geçer. Pratikte bazı aileler “açık evlat edinme” çerçevesinde eski aile ile iletişimi sürdürebilir, ancak yasal süreç genel olarak kapalı bir sistemdir ve hâkim çocuğun yüksek yararını gözeterek bu konuyu düzenler.
• ❓ Evlat edinme kararı sonrası vazgeçmek veya pişmanlık durumunda ne yapılır?
  ✔️ Cevap: Evlat edinme kararı kesinleştikten sonra sadece mahkeme kararı ile bu durumdan dönülebilir ve bu da çok sınırlı koşullarda mümkündür. Kanun, belirli hallerde evlat edinmenin geri alınmasını öngörür; ancak bu süreç karmaşık ve nadirdir. Böyle bir durumda süreci iyi bilen bir aile hukuku uzmanına başvurmak önemlidir. Örneğin Gaziantep’te bu alanda deneyimli bir Gaziantep evlat edinme avukatı size yol gösterebilir ve hak kaybı yaşamadan gerekli hukuki adımları atmanıza yardımcı olabilir.
• ❓ Evlat edinme sürecinde avukat tutmak gerekiyor mu?
  ✔️ Cevap: Türkiye’de evlat edinme başvurusu ve inceleme aşamasında avukat bulundurmak zorunlu değildir. Ancak mahkeme safhasında dilekçelerin hazırlanması ve işlemlerin takibi için hukuki destek almak süreci hızlandırabilir. Gaziantep’te aile mahkemesi usullerini bilen bir avukat, başvurunuzun doğru hazırlanması ve adımların eksiksiz atılması için faydalı olur. Özellikle karmaşık durumlarda ya da özel sorularınız olduğunda bir Gaziantep aile hukuku uzmanından danışmanlık almanız yararlı olacaktır.