👶Doğum Sonrası Kısmi Süreli Çalışma: Hangi Koşullarda Sessizlik ‘Kabul’ Sayılır?

Doğum sonrası kısmi süreli çalışma hakkınızı kullanmak istediniz ama işveren yanıt vermedi mi?
Sessizlik ne zaman kabul sayılır?
Haklı fesih ve tazminat şartları bu yazıda.

🍼 Doğum Sonrası Kısmi Süreli Çalışma Hakkı Nedir?

Doğum sonrası işe dönen kadınlar için yasal bir hak olan kısmi süreli çalışma, çocuğun mecburi ilköğretim yaşına ulaşana kadar kullanılabilir.

Ancak uygulamada işverenlerin bu taleplere karşı sessiz kalması veya reddetmesiyle hak ihlalleri yaşanabiliyor.

Bu yazıda, bu hakkın dayandığı yasal temeli, sürecin nasıl işlemesi gerektiğini ve işverenin yanıt vermemesi halinde işçinin neler yapabileceğini detaylı şekilde ele alıyoruz.

⚖️ 1. Doğum Sonrası Kısmi Süreli Çalışma Hakkının Yasal Dayanağı

📜 İş Kanunu 13/5 Maddesi ile Gelen Hak

Kadın işçi, doğum sonrası ücretli ve ücretsiz izinlerini kullandıktan sonra, çocuğun ilköğretime başlayacağı ay başına kadar, yazılı talep ile kısmi süreli çalışma isteyebilir.

📘 Kısmi Süreli Çalışmalar Hakkında Yönetmelik Detayları

• 📅 Talep en az bir ay önceden yazılı olarak yapılmalıdır.
• 📄 Talebe, eşin çalıştığını gösteren belge eklenmelidir.
• ❌ Ebeveynlerden biri çalışmıyorsa, diğer eş bu haktan yararlanamaz.
• 📆 Talep edilen iş süresi, haftalık çalışma günlerine bölünecek şekilde planlanır.

❓ 2. İşveren Kısmi Süreli Çalışma Talebine Cevap Vermezse Ne Olur?

🧏 Talebe Sessiz Kalmak Hukuken Ne Anlama Gelir?

Genel hukuk ilkesine göre, bir iddia veya talep karşısında sessizlik inkâr sayılır.

Ancak bu düzenlemede özel bir hüküm vardır:

Yönetmelik madde 11 uyarınca:
“İşveren bir ay içinde yazılı yanıt vermezse, işçinin talebi dilekçedeki tarihte geçerlilik kazanır.”

🔔 Yani, bu özel durumda sessizlik hukuken kabul anlamına gelir.

🚫 3. İşveren Kısmi Süreli Çalışma Talebini Reddedebilir mi?

⛔ Kısmi Çalışmanın Reddedilebileceği Yasal İstisnalar

İşveren yalnızca belirli durumlarda bu talebi reddedebilir. Bunlar dışındaki keyfi retler hukuka aykırıdır.

1. 🏭 Vardiyalı sistemle çalışan sanayi işleri
   – Örn: fırın, dökümhane, kesintisiz üretim hatları
2. 🍂 Mevsimlik veya kampanya işleri
   – Süresi bir yıldan az olan işler
3. 🏥 Sağlık sektöründe belirli görevler
   – Mesul müdür, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu
4. 🧱 İşin doğası gereği bölünemez görevler
   – Haftalık günlere bölünmesi mümkün olmayan iş yapısı

🧾 4. Kısmi Süreli Çalışma Reddedilirse Ne Yapılabilir?

💥 Haklı Fesih ve Tazminat Talebi Hangi Şartlarda Gündeme Gelir?

İşveren açıkça reddederse ya da cevap vermez ve işçiyi tam zamanlı çalışmaya zorlarsa:

İş Kanunu 24/II-f devreye girer:

“İşverenin iyi niyet ve dürüstlük kurallarına aykırı davranışı”,
işçiye haklı nedenle fesih hakkı verir.

Ayrıca İş Kanunu 26 kapsamında, işçi uygun bir tazminat da talep edebilir.

✅ Sonuç:
İşçi yazılı ihtarname gönderebilir, ardından haklı nedenle iş sözleşmesini feshederek
kıdem tazminatına ve ilave tazminata hak kazanabilir.

📝 5. Kısmi Süreli Çalışma Başvurusu İçin İzlenmesi Gereken Adımlar

💡 6. Kısmi Süreli Çalışma Hakkı ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)

✅ Bu hak sadece annelere mi tanınır?

Hayır. Ebeveynlerden biri (kadın ya da erkek) bu haktan yararlanabilir.
Ancak eşin çalışıyor olması gerekir.
Özel durumlarda bu şart aranmaz (örneğin velayet tek ebeveyndeyse).

✅ İşyeri bu hakkı tanımazsa suç mu işler?

Ceza hukuku anlamında suç değildir.
Ancak bu durum, kanuna aykırı bir işveren uygulaması olup, işçinin haklı fesih sebebi oluşturur.

✅ Talebim geçerli oldu ama kısmi süreli çalışmaya geçirilmedim. Ne yapmalıyım?

Noter kanalıyla ihtarname gönderilmeli ve gerekiyorsa iş sözleşmesi feshedilerek tazminat hakları talep edilmelidir.

🎯 Sonuç: Doğum Sonrası İş ve Aile Dengesini Korumak Mümkün

Doğum sonrası kısmi süreli çalışma, sadece bir seçenek değil; yasa ile güvence altına alınmış bir haktır.

İşverenin sessiz kalması, bu hakkı ortadan kaldırmaz;
tam tersine talebin kabul edildiği anlamına gelir.

🧠 Yasal haklarınızı bilmek, anneliği iş hayatına feda etmek zorunda kalmamak için ilk adımdır.