❓ Valeye Aracı Teslim Ettim, Kaza Oldu: Kim Sorumlu?
Günümüzde restoran, kafe ve otellerde “vale hizmeti” oldukça yaygın.
Araç sahipleri, park kolaylığı için anahtarlarını gönül rahatlığıyla vale görevlisine teslim ediyor.
Peki bu esnada araç kaza yaparsa sorumluluk kime ait olur?
👤 Araç sahibi mi, 👷♂️ vale mi, 🏢 yoksa işletme mi?
⚖️ Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Kararı Ne Diyor?
🗓 28.10.2021 tarih, 2021/18006 E. – 2021/7993 K.
“Somut olayda kazaya karışan aracın, araç maliki tarafından diğer davalı işletmenin/cafenin vale görevlisine kendi rızası ile teslim edildiği konusunda uyuşmazlık yoktur.
Ancak aracın valeye teslimi, araç üzerindeki yararlanmayı bir başka kimseye devretme anlamına gelmez.
Teslim işlemi kısa süreli olup, araç malikinin işletenlik sıfatının kalktığından ve zarardan sorumlu olmadığından söz edilemez.”
(Yargıtay 4. HD., 28.10.2021, 2021/18006 E., 2021/7993 K.)
📌 Bu ifadeyle Yargıtay açık bir ölçü koydu:
➡️ Valeye kısa süreli teslim, malik üzerindeki sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
🚘 Araç Malikinin Sorumluluğu Devam Eder mi?
✅ Evet.
Yargıtay’a göre vale hizmeti bir emanet (vedia) sözleşmesi niteliğindedir.
Yani araç sadece kısa süreli saklama ve park amacıyla teslim edilmiştir.
Bu durumda araç üzerindeki fiilî hâkimiyet ve yararlanma hakkı tamamen devredilmiş sayılmaz.
📍 Sonuç olarak:
Araç sahibi, işleten sıfatını korur ve kaza hâlinde üçüncü kişilere verilen zararlardan sorumlu olmaya devam eder.
💸 Trafik Sigortası Bu Durumda Ödeme Yapar mı?
Evet, yapar.
Çünkü zorunlu trafik sigortası, işletenin sorumluluğunu güvence altına alır.
🧾 Vale aracı kullanırken kaza yaparsa:
- Zarar gören üçüncü kişiler sigorta şirketinden tazminat talep edebilir.
⚠️ Ancak dikkat:
Sigorta şirketi ödemeyi yaptıktan sonra, kusurlu vale veya işletmeye rücu edebilir.
Yani sigorta öder ama daha sonra hatalı kişiye döner.
👷♂️🏢 Vale ve İşletme Sorumluluğu Nedir?
- Vale, aracın kontrolünü geçici olarak elinde bulunduran kişidir.
- Eğer kaza valenin kusuruyla meydana gelmişse, vale ve çalıştığı işletme de kusur oranında sorumludur.
🏛 İşletme açısından durum:
- İşveren sorumluluğu (TBK m.66) çerçevesinde değerlendirilir.
- Yani vale görev sırasında aracı kullanırken kaza yaparsa, işletme de birlikte sorumlu olur.
⚖️ Benzer Bir Karar: 4. Hukuk Dairesi 2021/5436 E., 2021/8806 K.
Yargıtay aynı yıl verdiği başka bir kararında,
“araç üzerindeki fiilî hâkimiyetin geçişi” ölçütünü netleştirdi 👇
“Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teşebbüs sahiplerinin işleten gibi sorumlu tutulabilmeleri için, araç üzerindeki hâkimiyetin eylemli olarak teşebbüs sahibine geçmesi gerekir.
Kısa süreli, basit onarımlar gibi durumlarda hâkimiyetin geçtiği kabul edilmez.”
🧩 Yani:
- 🔹 Araç uzun süreli tamir, test veya kiralama amacıyla devredilmişse → işletenlik teşebbüse geçer.
- 🔹 Ancak kısa süreli teslimlerde (vale, oto yıkama vb.) → işletenlik araç malikinde kalır.
🚨 Vale Kaza Yaptı, Araç Sahibinin Ne Yapması Gerekir?
1️⃣ Tutanak ve fotoğraf alın:
Kaza yeri, araç hasarı, valenin bilgileri mutlaka belgelenmeli.
2️⃣ Sigorta şirketine bildirim yapın:
Zorunlu trafik sigortası ve kasko yönünden bildirim şarttır.
3️⃣ İşletmeye başvurun:
İşveren sorumluluğu çerçevesinde zarar talep edilebilir.
4️⃣ Rücu davası gündeme gelebilir:
Sigorta ödemeyi yaptıysa, kusurlu vale/işletmeye dönebilir.
💬 Sık Sorulan Sorular
1️⃣ Valeye verdiğim araçta kaza olursa sigorta ödeme yapar mı?
✅ Evet. Zorunlu trafik sigortası, işletenin sorumluluğu kapsamında zararı karşılar.
Ancak daha sonra kusurlu kişiye rücu edebilir.
2️⃣ Vale veya işletme tamamen sorumlu tutulabilir mi?
❌ Hayır. Sadece kusurları oranında sorumludurlar.
Asıl işleten sıfatı malik üzerindedir.
3️⃣ Aracı oto yıkamaya bıraktım, kaza oldu; durum aynı mı?
✅ Evet. Oto yıkama, vale veya kısa süreli park hizmetleri aynı kapsamda değerlendirilir.
Hâkimiyet kısa süreli devredildiği için malik işleten sayılır.
4️⃣ Kasko poliçem varsa, hasarımı kimden talep etmeliyim?
💰 Öncelikle kasko sigortacısından.
Sigortacı zararı ödedikten sonra kusurlu vale veya işletmeye rücu eder.
🧠 Sonuç: Anahtarı Vermek, Sorumluluğu Vermek Değildir
Yargıtay’ın bu içtihatları açık bir mesaj veriyor:
🔑 Kısa süreli vale teslimi, araç üzerindeki hâkimiyetin devri anlamına gelmez.
Bu nedenle:
- Araç sahibi de,
- Trafik sigortası da
kazadan sorumludur.
💬 Anahtarı uzatmak, sorumluluğu devretmek değildir.
Aracınızı teslim ederken kime verdiğinizi bilin; çünkü kanun
“emanet”e değil, “fiilî hâkimiyete” bakar.
📚 Kaynakça
- ⚖️ Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 28.10.2021, 2021/18006 E., 2021/7993 K.
- ⚖️ Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2021/5436 E., 2021/8806 K.
- 📘 Türk Borçlar Kanunu m.66, m.112
- 🚦 Karayolları Trafik Kanunu m.85
Bir yanıt yazın