Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık

Dolandırıcılık, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK m.157-158) düzenlenmiş olup en sık karşılaşılan suç tiplerinden biridir.
Son yıllarda özellikle internet ve telefon üzerinden yapılan dolandırıcılıklar büyük artış göstermiştir.

👉 Bu yazıda, dolandırıcılık suçunun tanımı, bilişim yoluyla işlenmesi ve mahkeme süreci hakkında merak edilenleri anlatacağız.

🔹 Dolandırıcılık Suçu Nedir?

📖 TCK m.157’ye göre:
“Dolandırıcılık, bir kimseyi aldatıcı davranışlarla kandırıp, onun veya başkasının zararına, kendisine veya bir başkasına haksız çıkar sağlamaktır.”

⚠️ Basit dolandırıcılıkta ceza:
➡️ 1 yıldan 5 yıla kadar hapis
➡️ 5.000 güne kadar adli para cezası

🔹 Nitelikli Dolandırıcılık

Bazı durumlarda suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri vardır (TCK m.158):

• 💻 Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması (ör. internet bankacılığı, sosyal medya dolandırıcılığı)
• 🏛️ Kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması
• 🏦 Banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması

📌 Bu hallerde ceza:
➡️ 4 yıldan 10 yıla kadar hapis
➡️ 5.000 günden 10.000 güne kadar adli para cezası

🔹 Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık

Bilişim yoluyla dolandırıcılık, günümüzde en sık görülen suç tiplerinden biridir.

💡 Örnekler:

• Sahte e-ticaret siteleri üzerinden alışveriş vaadi
• WhatsApp / Instagram’dan “yüksek kazançlı yatırım” teklifleri
• Banka veya kargo firması kılığına girilerek gönderilen phishing SMS’leri
• Kripto para dolandırıcılığı

📌 Örnek Olay

💬 Senaryo:
Ayşe Hanım, sosyal medyada gördüğü “yüksek kazançlı kripto yatırım” reklamına inanarak 50.000 TL yatırıyor. Daha sonra site kapanıyor ve parasını geri alamıyor.
➡️ Bu durumda olay “bilişim yoluyla nitelikli dolandırıcılık” kapsamına giriyor ve sanıklar hakkında ağır ceza davası açılıyor.

🔹 Şikâyet ve Soruşturma Süreci

• ❌ Dolandırıcılık suçları şikâyete tabi değildir. Savcılık, ihbar veya suç duyurusu ile harekete geçer.
• 📂 Savcılık dosya açar, şüphelilerin kimliği tespit edilir, banka kayıtları ve yazışmalar incelenir.
• 📡 Gerekirse BTK ve MASAK’tan rapor istenir.

🔹 Mahkeme Süreci

1️⃣ İddianame Düzenlenmesi → Savcılık delilleri toplar ve iddianameyi hazırlar.
2️⃣ Duruşma → Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılama yapılır (çünkü ceza üst sınırı 10 yıldır).
3️⃣ Deliller → Mağdur beyanı, banka hareketleri, mesaj kayıtları, dijital izler.
4️⃣ Karar → Suç sabit görülürse ceza verilir. “Şüpheden sanık yararlanır” ilkesi uygulanır.

🔹 Mağdur Hakları

• ✅ Mağdur, ceza davasına katılma hakkına sahiptir.
• ✅ Uğranılan zararın giderilmesi için ayrıca tazminat davası açılabilir.
• ✅ Mahkeme, sanığın tazminat ödemesini hükümle birlikte kararlaştırabilir.

❓ Sıkça Sorulan Sorular

“Dolandırıcılık suçunun cezası kaç yıl?”
➡️ Basit halinde 1-5 yıl, bilişim yoluyla işlendiğinde 4-10 yıl arası hapis cezası vardır.

“İnternetten dolandırıldım, şikâyet etmezsem dava açılır mı?”
➡️ Evet, dolandırıcılık suçları resen soruşturulur, şikâyete tabi değildir.

“Paramı geri alabilir miyim?”
➡️ Ceza davasında tazminata hükmedilebileceği gibi ayrıca hukuk mahkemesinde tazminat davası açabilirsiniz.

🔹 Sonuç

Dolandırıcılık suçunda cezalar oldukça ağırdır. Özellikle bilişim yoluyla dolandırıcılıkta sanıkların hapis cezası yanında yüksek miktarlarda adli para cezası da gündeme gelir.

⚖️ Hem mağdurların haklarını koruyabilmesi, hem de sanıkların doğru şekilde savunma yapabilmesi için bu süreçte bir ceza avukatıyla çalışmak büyük önem taşır.