⚖️ Haklarınız, Süreler ve İzleyebileceğiniz Yollar
💍 Evlilik Yoluyla Vatandaşlık Şartları
Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre, bir Türk vatandaşı ile en az 3 yıl evli olan yabancı eş, evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurusu yapabilir. Ancak:
✅ Evliliğin fiilen devam etmesi,
✅ Aile hayatının birlikte kurulmuş olması,
✅ Kamu düzeni ve milli güvenlik açısından engel bulunmaması gerekir.
Başvurular, Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü üzerinden alınır ve İçişleri Bakanlığı’na iletilir.
⏱️ Başvuru Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
📌 Kanunda net süre yoktur.
📌 Uygulamada başvurular genellikle 6 – 12 ay arasında sonuçlanır.
📌 Bazı dosyalar 4–6 ayda tamamlanırken, yoğunluk veya ek araştırmalar nedeniyle süreç uzayabilir.
➡️ Ancak 1 yılı aşan ve yıllara yayılan beklemeler olağan kabul edilmez, hukuken sorgulanabilir.
⚠️ Gecikmeler Hukuka Aykırı mı?
- 📜 İYUK md.10: 60 gün içinde cevap verilmeyen başvurular “zımnen reddedilmiş” sayılır → dava açma hakkı doğar.
- 📜 Anayasa md.40: Makul sürede işlem yapılmasını güvence altına alır.
➡️ Somut gerekçe olmadan başvurunun yıllarca bekletilmesi hukuka aykırıdır.
🛠️ Gecikme Yaşayanlar Ne Yapmalı?
- 🏢 Dosya Durumu Sorgulama: İl Nüfus Müdürlüğü ve NVİ’den yazılı bilgi talep edin.
- 📝 Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsman): Gecikmeyi şikâyet ederek sürecin hızlanmasını sağlayabilirsiniz.
- ⚖️ İdare Mahkemesi’nde Dava: 60 gün geçtiyse “zımni ret iptal davası” açabilirsiniz. Mahkeme idareyi başvuruyu sonuçlandırmaya zorlar.
❓ Vatandaşların En Çok Sorduğu Sorular
“3 yıl doldu, otomatik vatandaşlık kazanır mıyım?”
Hayır. 3 yıl sadece başvuru hakkı verir. Karar idarenin değerlendirmesine bağlıdır.
“Başvurular genelde ne kadar sürüyor?”
Normal şartlarda 6-12 ayda sonuçlanır. Daha uzun sürmesi halinde idari yollara başvurabilirsiniz.
“Cevap alamazsam beklemeli miyim?”
Hayır. 60 gün sonunda dava açma hakkınız vardır.
✅ Sonuç
Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvurularında uzun süre sonuç alamayanların hak arama yolları açıktır. Sürecin belirsiz şekilde uzaması hukuka aykırıdır. Bu nedenle:
- Önce idareden bilgi talebi,
- Sonrasında Ombudsman’a başvuru,
- Gerekirse idari dava açılması, en etkili yoldur.
👨⚖️ Gaziantep vatandaşlık avukatı olarak deneyimlerimiz, hukuki süreçlerin doğru yönetilmesi halinde geciken başvuruların çözüme kavuştuğunu göstermektedir. Siz de başvurunuz makul süreyi aştıysa, profesyonel destek alarak haklarınızı güvence altına alabilirsiniz.
📌 Örnek Vakıalar
Örnek Vaka 1 – 2 Yılı Aşan Gecikme
Kırgızistan vatandaşı A.A., 2020 yılında Türk vatandaşı eşiyle evlenmiş ve 2023 Aralık ayında Gaziantep Valiliği aracılığıyla evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusunda bulunmuştur. Başvurunun üzerinden 1 yıl 8 ay geçmesine rağmen hâlâ “araştırma ve değerlendirme süreci devam etmektedir” uyarısı alınmaktadır. CİMER üzerinden yapılan başvurulara da standart cevap verilmiştir. Bu durumda başvuru sahibi, İdare Mahkemesi’nde zımni ret iptali davası açarak sürecin hızlandırılmasını talep etmiştir.
Örnek Vaka 2 – Ombudsman Başvurusu ile Çözüm
Özbekistan uyruklu Z.M., 2021’de yaptığı evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusunun 18 ay boyunca sonuçlanmaması üzerine Kamu Denetçiliği Kurumu’na şikâyette bulunmuştur. Ombudsman, İçişleri Bakanlığı’ndan bilgi istemiş, sürecin gereksiz şekilde uzadığı anlaşılınca idareye başvurunun sonuçlandırılması yönünde tavsiye kararı vermiştir. Ardından başvuru olumlu sonuçlanmıştır.
Örnek Vaka 3 – İdare Mahkemesi Müdahalesi
Türkmenistan uyruklu R.A., 2022’de yaptığı başvurunun 14 ay boyunca sonuçlanmaması üzerine idare mahkemesinde dava açmıştır. Mahkeme, idarenin makul süreyi aştığını tespit ederek işlemin iptaline karar vermiştir. Kararın ardından İçişleri Bakanlığı başvuruyu birkaç ay içinde sonuçlandırmıştır.
❓ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı için 3 yıl yeterli mi?
➡️ Hayır. 3 yıl yalnızca başvuru hakkı doğurur. Evliliğin devamı, aile birliği, güvenlik ve kamu düzeni yönünden inceleme şarttır.
2. Başvurular ne kadar sürede sonuçlanır?
➡️ Çoğu dosya 6-12 ayda sonuçlanır. Ancak bazı durumlarda yoğunluk veya ek araştırma nedeniyle süre uzayabilir. 1 yılı aşan beklemelerde yasal haklar kullanılabilir.
3. Başvurum hâlâ “araştırma aşamasında” gözüküyor, ne yapmalıyım?
➡️ Önce İl Nüfus Müdürlüğü’nden yazılı bilgi isteyin. Daha sonra Ombudsman’a başvurabilir veya idare mahkemesinde dava açabilirsiniz.
4. İdare cevap vermedi, beklemek zorunda mıyım?
➡️ Hayır. 60 gün içinde cevap verilmezse başvurunuz “zımnen reddedilmiş” sayılır ve dava açma hakkınız doğar.
5. İdare davada ‘takdir yetkimiz var’ diyebilir mi?
➡️ Evet, idare vatandaşlığa kabul konusunda takdir yetkisine sahiptir. Ancak bu yetki sınırsız değildir; hukuka uygun, objektif gerekçelere dayanmalıdır. Keyfi veya belirsiz bekletme hukuka aykırıdır.
Bir yanıt yazın