📜 Yargıtay Büyük Genel Kurul Kararı Ne Diyor?
Türkiye’de milyonlarca emekliyi doğrudan ilgilendiren Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 21.03.2025 tarihli, 2022/2 E. – 2025/2 K. sayılı kararı, 17 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
Bu karar, teknik olarak bir içtihadı birleştirme kararı gibi görünse de, uygulamada emekli maaşlarına bloke konulabilmesinin önünü açarak derin bir hukukî kırılma yarattı.
❓ Emekli maaşına artık haciz/bloke konulabilecek mi?
✅ Evet.
Kararla birlikte, kredi sözleşmesinde açık rıza varsa emekli maaşına bloke konulabileceği kabul edildi.
🔍 Yargıtay’ın benimsediği görüş:
“Emeklinin bankayla imzaladığı kredi sözleşmesinde maaşına bloke konulabileceğine dair açık rıza varsa, sonradan ‘itirazım var’ demesi geçerli değildir. Sözleşme geçerlidir.”
🤔 Peki bu “rıza”, gerçekten özgür iradeyle mi veriliyor?
İşte asıl sorun burada başlıyor…
❌ Bu sözleşmeler kimsenin özgür iradesiyle imzalanmıyor:
- 📄 Onlarca sayfalık kredi sözleşmesi
- 🔍 Küçük puntolu yazılar
- ✍️ Hızla imza ve paraf istenen bölümler
- 😓 “Okursam kredi çıkmaz” psikolojisi
💬 Hatta itiraz etmek isteyen bir kişi:
“Ben buraya imza atmam, şerh düşerim, maaşıma bloke koydurmam.”
dediğinde ne oluyor?
🚫 Kredi onaylanmıyor.
Yani ya imzala ya da kredi alma denilerek kişiye sözleşme dayatılıyor. Bu da rızanın ne kadar “özgür” olduğu konusunda ciddi şüphe yaratıyor.
📉 Ne gibi sonuçlar doğurur?
- 💰 Emekli maaşına doğrudan bloke konulabilecek
- 👨👩👧 Aile bütçesi tek kalemde eksiye düşebilir
- ⚖️ Sosyal devlet ilkesi ağır yara alabilir
- 🧠 İcra mağduriyeti yaşayan emeklilerde depresyon, intihar gibi sosyal vakalar artabilir
❗Zaten geçim sıkıntısı yaşayan emekli vatandaşın maaşının tamamına el konulması, ekonomik ve toplumsal travmaları daha da derinleştirecektir.
📢 Ne Yapılmalı?
1️⃣ Kanun koyucu acilen müdahale etmeli
📌 Yargıtay kararı bağlayıcı içtihattır.
🔧 TBMM tarafından 5510 sayılı Kanun’a,
“Emekli maaşı hiçbir şekilde haczedilemez”
şeklinde açık hüküm eklenmelidir.
2️⃣ “Rıza” kavramı sınırlandırılmalı
📃 Yönetmeliklerle, “ekonomik zorunluluk” altında verilen rızaların geçersiz sayılması sağlanmalı.
3️⃣ Emekli lehine denetim mekanizmaları kurulmalı
🔍 Banka sözleşmeleri denetlenmeli,
⚖️ Tüketici lehine yorum ilkesi etkin şekilde uygulanmalı.
🚨 Sessizlikle Gelen İmza, Geçim Felaketine Dönüşebilir
Emekliler, attıkları bir imzanın neye yol açacağını çoğu zaman bilmiyor.
💳 İhtiyaç anında çekilen küçük bir kredi, ileride:
➡️ bloke
➡️ icra
➡️ geçim krizi zincirine dönüşebiliyor.
⚠️ Dahası Var:
Kanun koyucu müdahale etmedikçe, bugün maaşı tamamen blokeli bir emekli dava açsa da kazanamaz.
Çünkü:
📌 Yargıtay 21.03.2025 tarihli 2022/2 E. – 2025/2 K. sayılı içtihadı birleştirme kararı, artık tüm mahkemeleri bağlamaktadır.
📂 Kredi sözleşmesinde “bloke edilmesine rıza” varsa —ki hemen her banka bu maddeyi sözleşmeye ekler— bu blokajın yargı yoluyla kaldırılması neredeyse imkânsızdır.
🛡️ Sonuç:
- ⚖️ Yargı kararının sınırları iyi anlaşılmalı
- 🏛️ Kanun koyucular derhal sorumluluk almalı
- 🧓 Emekliler bilinçlendirilmeli
Aksi halde emekli maaşı “dokunulmaz” olmaktan çıkacak ve bu da milyonlarca vatandaşın psikolojisine ve aile hayatına doğrudan zarar verecektir.
Bir yanıt yazın